جامعه شناسی صنعتی، جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۹۶-۱۱۱
عنوان فارسی نقش هوش مصنوعی در شکل‌دهی آگاهی و مشارکت سیاسی کاربران دیجیتال
چکیده فارسی مقاله چکیده مبسوط
مقدمه: هوش مصنوعی در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از فناوری‌های تحول‌آفرین، تأثیر بسزایی بر سیاست و مشارکت مدنی داشته است. این فناوری از طریق ابزارهایی مانند سیستم‌های توصیه‌گر، پردازش کلان‌داده‌ها، چت‌بات‌های سیاسی و کمپین‌های دیجیتال، نحوه دسترسی شهروندان به اطلاعات، فرایند تصمیم‌گیری و میزان مشارکت در امور سیاسی را دستخوش تغییر کرده است. کاربران دیجیتال، به‌عنوان یکی از فعال‌ترین گروه‌های اجتماعی در فضای دیجیتال، بیشترین تعامل را با این فناوری‌ها دارند و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم از مزایا و چالش‌های آن تأثیر می‌پذیرند. با وجود پژوهش‌های گسترده‌ای در سطح بین‌المللی در زمینه نقش هوش مصنوعی در سیاست، این مطالعات در ایران محدود بوده اند. هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش هوش مصنوعی در شکل دهی و مشارکت سیاسی کاربران دیجیتال است.
روش: پژوهش حاضر با رویکرد فراتحلیل کیفی انجام شده است. این روش با تحلیل و تفسیر نظام‌مند یافته‌های پژوهش‌های پیشین، امکان شناسایی الگوها، روندها و خلأهای موجود در ادبیات موضوعی را فراهم می‌سازد. هدف اصلی، بررسی تأثیر هوش مصنوعی بر شکل‌گیری آگاهی و مشارکت سیاسی کاربران دیجیتال از خلال مطالعات معتبر بین‌المللی است. این رویکرد امکان تحلیل عمیق‌تر روابط میان فناوری‌های هوشمند و رفتارهای سیاسی را فراهم کرده و درک جامع‌تری از پیامدهای سیاسی عصر دیجیتال ارائه می‌دهد.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد هوش مصنوعی از طریق تحلیل داده‌های کاربران، استخراج الگوهای رفتاری و ارائه اطلاعات شخصی‌سازی‌شده، سطح آگاهی سیاسی کاربران را افزایش داده است. ابزارهای هوش مصنوعی همچون سیستم‌های توصیه‌گر و موتورهای جستجو، امکان دسترسی سریع‌تر به اطلاعات و تحلیل‌های سیاسی را فراهم کرده‌اند. این فناوری، همچنین از طریق چت‌بات‌های سیاسی و ابزارهای تعاملی، امکان افزایش میزان مشارکت کاربران دیجیتال در فرایندهای دموکراتیک را فراهم کرده و آنان را به کنشگری فعال‌تر در عرصه سیاست ترغیب نموده است. بااین‌حال، برخی چالش‌های مهم نیز در این زمینه شناسایی شده‌اند. قطبی‌سازی اطلاعات، ایجاد اتاق‌های پژواک، انتشار اخبار جعلی و تبلیغات هدفمند، مسائلی هستند که می‌توانند کیفیت مشارکت سیاسی را تحت‌تأثیر قرار دهند و بر شکل‌گیری دیدگاه‌های سیاسی اثر بگذارند. در مواردی، سیستم‌های هوش مصنوعی اطلاعاتی را نمایش می‌دهند که تنها تأییدکننده دیدگاه‌های پیشین کاربران است و این موضوع می‌تواند منجر به کاهش تعامل بین گروه‌های سیاسی مختلف و تشدید دوقطبی‌های اجتماعی شود.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، هوش مصنوعی در صورت استفاده صحیح و همراه با سیاست‌گذاری‌های مناسب، می‌تواند به افزایش آگاهی سیاسی و تقویت مشارکت دموکراتیک کمک کند. با این حال، استفاده بدون ضابطه از این فناوری ممکن است خطراتی همچون دست‌کاری افکار عمومی و انتشار اطلاعات نادرست را به دنبال داشته باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آگاهی،چت‌بات‌ها،سیاست‌گذاری فناوری،مشارکت سیاسی،هوش مصنوعی،
عنوان انگلیسی Role of Artificial Intelligence in Shaping Digital Users' Political Awareness and Participation
چکیده انگلیسی مقاله Extended Abstract
Introduction: In recent years, artificial intelligence (AI) has emerged as a transformative technology with significant impacts on various domains, including politics and civic participation. Through tools such as recommender systems, big data analytics, political chatbots, and AI-driven digital campaigns, this technology alters how citizens access political information, make decisions, and engage in political activities. Digital users, as one of the most digitally active social groups, interact extensively with these AI-driven tools, being directly and indirectly affected by their benefits and challenges. While extensive international research has been conducted on the role of AI in politics, it has been underresearched in Iran. This research aims to explore the influence of artificial intelligence in shaping the political awareness and participation of digital users.
Method: This study was conducted employing a qualitative meta-analytical approach. This method allows for the systematic analysis and interpretation of findings from previous research to identify patterns, trends, and gaps in the existing literature. The main objective is to examine the influence of artificial intelligence on the formation of political awareness and participation among digital users based on a synthesis of relevant international studies. This approach offers a deeper understanding of how intelligent technologies shape political behaviors and offers a more comprehensive insights into the democratic implications of the digital era.
Findings: The results of the research indicate that artificial intelligence, through user data analysis, behavioral pattern recognition, and personalized information delivery, contributes to the enhancement of users’ political awareness. AI-powered tools such as recommender systems and search engines have facilitated faster and more efficient access to political information and analysis. Moreovere, political chatbots and interactive applications have increased digital users engagement in democratic processes and encouraged more active political participation. However, several critical challenges have also been identified. These include information polarization, the creation of echo chambers, the spread of fake news, and targeted political advertising—all of which can undermine the quality of political participation and influence the formation of political attitudes. In some instances, artificial intelligence systems present users with content that only reinforces their existing beliefs, leading to reduced interaction among diverse political groups and intensified social polarization.
Conclusion: The results of this study suggest that if properly implemented and accompanied by sound policy frameworks, artificial intelligence can enhance political awareness and promote democratic participation. However, unregulated use of this technology may pose serious risks such as manipulation of public opinion and the spread of misinformation.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آگاهی,چت‌بات‌ها,سیاست‌گذاری فناوری,مشارکت سیاسی,هوش مصنوعی
نویسندگان مقاله فرشید بهادر |
دانشجوی دکتری، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

اسماعیل عالی زاد |
گروه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://jis.yu.ac.ir/article_728727_914cd74d1749bcbd1ef6211538e7a293.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات