|
|
جامعه شناسی صنعتی، جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۸۱-۹۵
|
|
|
| عنوان فارسی |
موانع توسعه صنعت در عصر صفوی: تحلیلی براساس نظریه جامعه کوتاه‌مدت |
|
| چکیده فارسی مقاله |
چکیده مبسوط
مقدمه: مقارن با رنسانس در اروپا و شکلگیری گام‌های آغازین در گسترش صنعت، در ایران، تمدن بزرگ و باشکوه صفوی پس از دوره‌ای طولانی از نابسامانی به قدرت رسید. در این دوره، برخی فعالیت‌های صنعتی در ایران همپای اروپا و در مواردی حتی برتر از آن صورت می‌گرفت و زمینه‌های گسترش صنعت در ایران فراهم بود. با این حال، ایران نتوانست تحولات صنعتی مشابه اروپا را تجربه کند. این پژوهش به دنبال این است که دلایل این رخداد را بر مبنای نظریه جامعه کوتاه‌مدت، بررسی کند. براساس این نظریه، انباشت درازمدت سرمایه، مالکیت و نهادهای اجتماعی در ایران به دلیل ناامنی و بی‌ثباتی سیاسی، دشوار بوده است.
روش: این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع به روش تاریخی انجام شده است. تحقیق تاریخی که در زمره پژوهش‌های نظری قرار می‌گیرد، مبتنی بر اسناد و مدارک است. برهمین اساس، در این پژوهش تلاش شده است با مراجعه به اسناد اصیل به ویژه، سفرنامههای سیاحان اروپایی، داده های مورد نیاز برای آمون نظریه جامعه کوتاه‌مدت، جمع‌آوری و تحلیل شود.
یافته‌ها: براساس یافته‌های تحقیق، در عصر صفوی، کارگاه‌های سلطنتی نقش مهمی در حیات اقتصادی کشور داشتند. این کارگاه‌ها تحت نظارت مستقیم دربار فعالیت می‌کردند و صنایع مختلفی از جمله نساجی، قالی‌بافی، اسلحه‌سازی و کوزه‌گری را شامل می‌شدند که در مواردی حتی از برخی مشابه‌های اروپایی نیز برتر بودند. یافته‌ها نشان می‌دهند، ناامنی در مناصب حکومتی و ثروتمندان، مهم‌ترین مانع گسترش صنعت بود. در نظام پادشاهی ایران، شاه، دارای فرّه ایزدی و قدرت مطلق بود و هیچ‌کس نمی‌توانست او را محدود کند. این امر منجر به ناامنی مالکیت و ثروت می شد، زیرا شاه می‌توانست هر زمان اموال و املاک افراد را مصادره کند. این ناامنی، انباشت سرمایه را غیرممکن می‌ساخت. شاهان صفوی با انباشت ثروت در خزاین سلطنتی، جلوی گردش سرمایه را می‌گرفتند. این امر منجر به کمبود سرمایه مالی می گردید و بحران اقتصادی را تشدید می‌کرد. صرافان و تاجران خارجی نیز با خارج کردن سرمایه از کشور، این بحران را عمیق‌تر می‌کردند.
نتیجه‌گیری: صنعتی‌شدن خواست اساسی تمام کشورهای دنیاست اما این مهم مستلزم زمینه‌های تاریخی است. علیرغم اینکه در برهه‌ای حساس از تاریخ، تمدن بزرگ صفوی در ایران به قدرت رسید که می‌توانست پایه‌های صنعت را در ایران پی‌ریزی نماید؛ اما به دلیلِ مختصاتِ جامعه کوتاه‌مدت، این امر تحقق نیافت و ایران هیچ گاه نتوانست همپای ممالک اروپایی به گسترش فعالیت‌های صنعتی بپردازد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
جامعه کوتاه‌مدت،صنعت،کارگاه‌های سلطنتی،صفویه،ایران، |
|
| عنوان انگلیسی |
Barriers to Industry Development in the Safavid Era: An Analysis Based on the Theory of Short-Term Society |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Extended Abstract
Introduction: Coinciding with the Renaissance in Europe and the formation of the initial stages of industrial development, in Iran, the Safavid civilization rose to power after a long period of unrest in Iran. During this period, some industrial activities in Iran were operating at the same level as in Europe and in some cases even superior to it, and the basis for the development of industry in Iran were prepared. However, Iran was unable to experience industrial developments similar to those in Europe. This research aims to analyze the reasons behind this based on the theory of short-term society. According to this theory, the long-term accumulation of capital, property, and social institutions in Iran was hindered due to insecurity and political instability.
Method: This research was conducted using a historical method, considering the nature of the subject. Historical research, is based on documents and evidence. Accordingly, in this research, an attempt has been made to collect and analyze the data required to support the theory of short-term society by referring to original sources, especially the travelogues of European travelers.
Findings: According to the results, in the Safavid era, royal workshops played a significant role in the country's economic life. These workshops operated under the direct supervision of the court and included various industries, such as textiles, carpet weaving, weaponry, and pottery, which in some cases were even superior to European counterparts. The findings show that insecurity in government positions and the wealthy was the most important obstacle to the development of industry. In the Iranian monarchy, the Shah had divine and absolute power, and no one could limit him. This led to insecurity in ownership and wealth, because the Shah could confiscate the property and estates of individuals at will. This insecurity hindered capital accumulation. The Safavid kings prevented the circulation of capital by accumulating wealth in royal treasuries. This led to a shortage of financial capital and exacerbated the economic crisis. Foreign money changers and traders further deepened this crisis by taking capital out of the country.
Conclusion: Industrialization is the fundamental desire worldwide, but it requires historical context. Although, the great Safavid civilization rose to power in Iran at a critical point in history, which could have laid the foundations for the development of industry in Iran, this did not happen due to the characteristics of the short-term society. As a result, Iran was never able to expand industrial activities on par with European countries. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
جامعه کوتاه‌مدت,صنعت,کارگاه‌های سلطنتی,صفویه,ایران |
|
| نویسندگان مقاله |
علی رضاییان |
گروه تاریخ، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
قاسم سالاری |
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://jis.yu.ac.ir/article_728715_089e494fab7d08db50d28459858829a2.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|