پژوهش های بذر ایران، جلد ۹، شماره ۱، صفحات ۱۶۷-۱۸۰

عنوان فارسی بررسی تیمارهای مختلف هورمونی و دمایی بر شکستن خواب بذر اسطوخودوس (Lavandula angustifolia)
چکیده فارسی مقاله چکیده مبسوط مقدمه: اسطوخودوس (Lavandula angustifolia L.) یکی از مهم‌ترین گیاهان متعلق به تیره نعنا (Lamiaceae) می‎باشد که در طب سنتی و دارویی دارای کاربرد مثبت و فراوانی است. یکی از مشکلات تولید نشاء از بذر اسطوخودوس، خواب بذر آن است که موجب افزایش مصرف بذر می‎شود. در این راستا، آزمایشی به منظور بررسی تیمارهای مختلف بر شکستن خواب بذر گیاه اسطوخودوس و اندازه گیری  شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاه‎چه، انجام شد. مواد و روش‎ها: آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه اکوفیزیولوژی پژوهشکده گیاهان دارویی کرج در سال 1397 انجام شد. آزمایش شامل 14 تیمار مؤثر بر شکستن خواب بذر شامل شاهد، تیمارهای کاربرد هورمون اسید جیبرلیک با غلظتهای 250، 500، 750 و 100 پی‌پی‌ام، تیمار سرمادهی 7، 14 و 21 روز سرمادهی در یخچال و تیمارهای تلفیقی شامل 7 روز سرمادهی در یخچال+ اسید جیبرلیک 500 پی پی ام، 14 روز سرمادهی در یخچال+ اسید جیبرلیک 500 پی پی ام، 7 روز سرمادهی در یخچال + اسید جیبرلیک 1000 پی پی ام، 14 روز سرمادهی در یخچال + اسید جیبرلیک 1000 پی پی ام، 30 دقیقه در آب 40 درجه + 14 روز سرمادهی و 30 دقیقه در آب 40 درجه+14 روز سرمادهی +اسید جیبرلیک 500 پی پی ام بود. یافته ها: نتایج حاصل از آزمایش نشان داد، بیشترین درصد جوانه‌زنی (67/70 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (26/24 درصد)، شاخص‌ جوانه‌زنی (246) با تیمار اسید جیبرلیک 750 پی پی ام و بیشترین طول گیاه‎چه (23/6 سانتیمتر)، طول ساقه‌چه (52/5 سانتیمتر)، وزن تر گیاه‎چه (57/0 گرم) با تیمار اسید جیبرلیک 500 پی پی ام بدست آمد. درحالیکه کمترین میانگین زمان جوانه‎زنی (12/4 روز) در تیمار اسید جیبرلیک 1000 پی پی ام. کاربرد توام 7 روز سرمادهی در یخچال+ اسید جیبرلیک 500 پی پی ام نیز تیماری بود که اختلاف معنی‌داری با تیمارهای غلظت مختلف اسید جیبرلیک نداشت. در نتیجه غلظت پایین اسید جیبرلیک همراه با 7 روز سرمادهی همان کارآیی غلظت‌های بالاتر اسید جیبرلیک به تنهایی را دارد. هم‌چنین تیمار 14 روز سرمادهی+اسید جیبرلیک 1000 پی‎پی‎ام و تیمار 30 دقیقه در آب 40 درجه+14 روز سرمادهی+اسید جیبرلیک 500 پی‎پی‎ام، کم‌ترین طول ساقه‌چه (78/0 و 82/0 سانتیمتر)، گیاه‎چه (99/0 و 04/1 سانتیمتر) و وزن تر (013/0 و 01/0 گرم) را سبب شدند که نشان دهنده اثرات منفی افزایش مدت سرمادهی و کاربرد آب 40 درجه بود. نتیجه گیری: در نهایت مشخص گردید که خواب بذر اسطوخودوس از نوع فیزیولوژیکی غیر عمیق و متوسط است و اسید جیبرلیک جایگزین مناسبی برای سرمادهی می‎باشد. بهترین تیمار جهت شکستن خواب بذر اسطوخودوس استفاده از اسید جیبرلیک با غلظت 750 پی پی ام می‎باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اسید جیبرلیک، سرمادهی، شاخص‌های جوانه‌زنی، نشاء.

عنوان انگلیسی Evaluation of different hormonal and temperature treatments on breaking dormancy of Lavender (Lavandula angustifolia) seed
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Lavandula angustifolia is the most important plants belonging to Lamiaceae which has an abundant use in traditional and medicinal medicine. Lavender seed dormancy is one of the problems in producing seedlings which increases seed consumption. In this regard, an experiment was carried out to investigate different treatments on seed breaking dormancy of Lavender and measuring germination and growth indices. Materials and Methods: An experiment was conducted in a completely randomized design with three replications at the Ecophysiology Laboratory of Karaj Institute of Medicinal Plants in 2018. The experiment consisted of 14 treatments on seed breaking dormancy. The treatments were control, hormonal treatments (Gibberellic acid with 250, 500, 750 and 1000 ppm concentrations) and Prechill treatments (7, 14 and 21 days refrigerated). The integrated treatments were 7 days refrigerated + gibberellic acid 500 ppm, 14 days refrigerated + gibberellic acid 500 ppm, 7 days refrigerated + gibberellic acid 1000 ppm, 14 days refrigerated + gibberellic acid 1000 ppm, 30 minutes in 40 degree water + 14 days in refrigerator, and 30 minutes in water 40 degrees +14 days refrigerated + gibberellic acid 500 ppm. Results: The results showed that the highest germination percentage (70.67%), germination rate (24.26 %), germination index (246) were achieved in Gibberellic acid 750 ppm. Shoot (5.09 cm), seedling length (6.23 cm) and seedling fresh weight (0.57 gr) were produced with Gibberellic acid 500 ppm. Also lowest Mean germination time (MGT) (4.12 day) were obtained at Gibberellic acid 1000 ppm treatment. Also, 7 days refrigerated + gibberellic acid 500 ppm treatment had no significant different from different concentration gibberellin treatments which low gibberellin concentration with 7 days Prechill had the same effect with higher gibberellic acid concentration. In addition, 14 days of refrigeration + 1000 ppm gibberellic acid treatment and treatment of 30 min in water at 40 ° C +14 days prechill + 500 ppm gibberellic acid produced the lowest shoot (0.78, 0.82 cm), seedling height (0.99, 1.04 cm) and fresh weight (0.013, 0.01 gr) that showed increasing the Prechilling time and water of 40 degrees had a negative effect on germination. Conclusion: It was finally found that lavender seed dormancy is physiologically mild to moderate and Gibberellic acid is a suitable substitute for prechill. The best treatment was gibberellic acid with a concentration of 750 ppm to break the dormancy of lavender seeds.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Prechill, Germination indices, Gibberellic acid, Transplant.

نویسندگان مقاله محمدرضا لبافی | Mohammadreza Labbafi
ACECR
جهاددانشگاهی

حمیده خلج | Hamideh Khalaj
Payame Noor Universiy
دانشگاه پیام نور

مریم دلفانی | Maryam Delfani
University of Ilam
دانشگاه ایلام

نسرین قوامی | Nasrin Qavami
ACECR
جهاددانشگاهی


نشانی اینترنتی http://yujs.yu.ac.ir/jisr/browse.php?a_code=A-10-493-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده فیزیولوژی بذر
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات