پژوهش های بذر ایران، جلد ۵، شماره ۲، صفحات ۱۲۹-۱۳۷

عنوان فارسی ارزیابی روش‌های مختلف شکستن خواب و جوانه‌زنی بذر علف هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retroflexus)
چکیده فارسی مقاله چکیده مبسوط مقدمه: علف‌های هرز به‌عنوان مهم‌ترین تنش زیستی، با کاهش کارآیی مصرف آب، هدر رفت مواد غذایی، سایه‌افکنی و ترشح مواد سمی، منجر به کاهش 10 تا 100 درصدی عملکرد گیاهان زراعی می‌شوند. اولین قدم در کنترل علف‌های هرز شناخت زیست‌شناسی و چرخه زندگی علف هرز به‌ویژه خصوصیات اکوفیزیولوژیکی بذر آن‌ها  می‌باشد. خواب در بذر علف‌های هرز از جمله بذرهای تاج‌خروس وحشی امری معمول است؛ بنابراین، با توجه به اهمیت مطالعات خواب و جوانه‌زنی بذر علف هرز، تحقیق حاضر با هدف شناسایی روش‌های شکستن خواب و جوانه‌زنی بذر علف‌ هرز تاج‌خروس وحشی طراحی گردید. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر در پاییز سال 1392 با جمع‌آوری بذرهای تاج‌خروس وحشی از مزارع روستای آلاجوجه، شهرستان خداآفرین واقع در استان آذربایجان شرقی آغاز، سپس در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال‌های 1393 و 1394 به اجرا درآمد. از تیمارهای آب داغ به مدت‌های 30، 60 و 120 ثانیه، پیش‌سرمای مرطوب (دو درجه سانتی‌گراد) به مدت دو و چهار هفته و نگهداری در دمای شش درجه سانتی‌گراد به مدت 18 ماه در قالب طرح کاملاً تصادفی و در چهار تکرار برای شکستن خواب بذرها استفاده شد. برای آنالیز داده‌ها از برنامه GenStat نسخه 12.1 و برای مقایسه میانگین‌ها از آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد استفاده گردید. از اکسل 2013 برای رسم نمودارها استفاده گردید. یافته‌ها: تجزیه واریانس مشخص نمود که اثر تیمار‌ها بر درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی در علف هرز تاج‌خروس وحشی در سطح احتمال 1 درصد و میانگین مدت جوانه‌زنی در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. نتایج حاصل نشان داد که در بین تیمارهای مورد مطالعه، تیمار نگهداری بذرها به مدت 18 ماه در دمای 6 درجه سانتی‌گراد بهترین تأثیر بر شکست خواب بذرهای علف هرز تاج‌خروس وحشی داشت. بطوری که بیشترین درصد جوانه‌زنی (92 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (18/29 بذر در روز) و کمترین میانگین مدت جوانه‌زنی (2/4 روز) در تیمار نگهداری بذرها به‌ دست آمد. تیمار پیش‌سرمای مرطوب نیز اثرات معنی‌داری در تحریک جوانه‌زنی داشت. با توجه به اینکه تیمار‌های نگهداری بذر در دمای پایین و پیش‌سرمای مرطوب باعث تسریع در فرایند جوانه‌زنی و افزایش درصد جوانه‌زنی می‌گردد، لذا اطلاع دقیق از آن‌ها  می‌تواند در جهت بررسی، کنترل و جلوگیری از گسترش این علف هـرز مؤثر باشد. نتیجه‌گیری: به‌طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که در بین تیمارهای مورد مطالعه، نگهداری بذرها به به مدت زمان 18 ماه در دمای شش درجه سانتی‌گراد بهترین روش برای برطرف نمودن خواب بذرهای علف‌ هرز تاج‌خروس وحشی می‌باشد. جنبه‌های نوآوری: 1- تیمار‌های نگهداری بذر در دمای پایین و پیش‌سرمای مرطوب باعث شکست خواب بذر ‌گردید. 2- تیمار‌ نگهداری بذر در دمای پایین باعث افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی ‌گردید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله پیش سرمادهی، نگهداری بذر، خواب بذر، مؤلفه‌های جوانه‌زنی

عنوان انگلیسی Evaluation of Different Methods in Seed Dormancy Breaking and germination of Redroot Pigweed (Amaranthus retroflexus)
چکیده انگلیسی مقاله Extended Abstract Introduction: Weeds, as the most important biological stress, reduce the efficiency of water use, waste of food, shading and secretion of toxic substances, leads to a 10 to 100 percent reduction in crop yields. The first step of the weed control understands the biology and life cycle of the weed particularly seed Eco physiological characteristics. Dormancy in weed seeds, including Redroot Pigweed seeds, is common. So, due to the importance of dormancy breaking and germination studies of weed seeds, the present study was designed to identify the methods for dormancy breaking and the germination of Redroot Pigweed seeds. Materials and Methods: This research started in autumn 2013 by collecting Redroot Pigweed seeds from fields of Alajujeh village, Khoda Afrin County, East Azerbaijan Province, and then it was carried out at the Laboratory of the Faculty of Agriculture of the University of Maragheh in 2014 and 2015. For data analysis, the GenStat 12.1 program was used and the Duncan test was used at 5% probability level to compare the averages. Excel 2013 was also employed for drawing the diagrams. Results and discussion: Analysis of variance demonstrated that the effect of treatments on germination percentage and germination rate in Redroot Pigweed seeds at 1% probability level and the mean germination time at 5% probability level was significant. The results showed that among studied treatments, seeds holding for 18 months were most efficient seeds dormancy breaking at Redroot Pigweed. So that the highest germination percentage (92%), germination rate (29.18 seed/day) and lowest the mean germination (4.2 day) time were obtained in seeds holding treatment. Pre-chilling treatment also had significant effects in stimulating germination. As regards treatments of seed holding in low temperature and Pre-chilling accelerate the germination process and increase germination percentage, so, having precise information of these traits enables to study, a better management and control of this troublesome weed. Conclusions: In general, the results of this study show that among the treatments, holding seeds for 18 months at 6 ° C is the best method for solving Redroot Pigweed seeds weeds.   Highlights: 1- Seed holding in low temperature and Pre-chilling accelerates the germination process. 2- Seed holding in low temperature increases germination percentage.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله واقف عنایتی | Vaghef Enayati
اداره کل امور عشایر آذربایجان شرقی، سازمان امور عشایر، وزارت جهاد کشاورزی، تبریز

عزت اله اسفندیاری | Ezatollah Esfandiari
Maragheh University


علیرضا پورمحمد | Alireza Pourmohammad


کمال حاجمحمد نیا قالی باف | Kamal Haj Mohammadnia Ghalibaf



نشانی اینترنتی http://yujs.yu.ac.ir/jisr/browse.php?a_code=A-10-291-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده سایر موضوعات
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات